Bëjeni sërish Mitrovicën të gjelbër

      Që nga shekulli i kaluar. klima e planetit tonë po ndryshon në mënyrë dramatike. Toka është ngrohur me një mesatare prej 1°C gjatë shekullit të kaluar dhe megjithëse kjo nuk mund të tingëllojë aq shumë, ky ndryshim është mjaft shqetësues për njerëzit dhe kafshët. Për shkak se këto ndryshime po ndodhin kaq shpejt është me të vërtetë e vështirë për specie të ndryshme që t’i përshtaten mjedisit, prandaj jemi duke u përballur me zhdukjen e specieve të ndryshme çdo ditë. Planeti ynë ka përjetuar edhe refugjatët e parë të klimës, pasi shumë ishuj të vegjël në oqeanin paqësor janë përmbytur si rezultat i shkrirjes së akullnajave në Arktik (Arctic). Kjo bëri që shumë njerëz u detyruan të largoheshin nga shtëpitë e tyre dhe të kërkonin strehim në vende të tjera. Vende të pasura si SHBA-ja dhe Kina kanë disa industri të mëdha që po ndotin mjedisin tonë në shkallë masive. Këto vende ende nuk kanë treguar ndonjë veprim për të kompensuar dëmet që po shkaktohen nga veprimet e tyre. Vendet në zhvillim janë të parat që përjetojnë dëmtime të ndryshimeve klimatike të shkaktuara nga kombet e pasura.

Duke qenë një vend i ri në Evropën Juglindore, ekonomia e Kosovës është relativisht e ulët dhe për këtë ne jemi të prekshëm nga ndryshimet klimatike, gjithashtu. Edhe pse Kosova është një vend i vogël, ndikimi ynë në mjedis është mjaft i lartë. Kosova ka rezervuarin e pestë të linjitit në botë (cilësia më e ulët e thëngjillit) dhe përveç kësaj menaxhimi i mbeturinave në Kosovë është ende një problem i madh mjedisor. Mitrovica dikur njihej si një qytet industrial dhe një nga qytetet më të ndotura në rajon në atë kohë, tani ende përballet me shumë probleme që kanë të bëjnë me ndotjen e ujit, ajrit dhe tokës. Miniera e Trepçës nuk punon në kapacitetin që ka punuar më parë, por mbetjet industriale për më shumë se 20 vjet, janë ende të ekspozuara jashtë fabrikave. Lumi Sitnica kalon pranë një fabrike dhe mbeturinat që lë prapa, bijnë në lumin i cili më vonë do të përdoret nga shtëpitë për rreth lumit si ujitje për kopshtet e tyre. Lumi Ibër përveç që është ndotur nga mbeturinat industriale është gjithashtu i ndotur nga shkarkimi i ujërave të ndotura në lumë. Jo vetëm që lumenjtë duken të këqij, por në një ditë të nxehtë të verës ata mbajnë erë të keqe dhe nuk mund të përdoren për qëllime rekreative. Ndotja e lumenjve përmes mbeturinave minerare dhe ujërave të zeza paraqet një problem serioz për shëndetin e qytetarëve të Mitrovicës.

Një çështje tjetër lidhur me mbeturinat është menaxhimi i përgjithshëm i mbeturinave në qytetin e Mitrovicës. Mungesa e kontinierëve të mbeturinave, riciklimi  joaktiv i koshave dhe mosmenaxhimi i drejtë i këtij sektori po pengon procesin e bërjes së një qyteti më të pastër.

Tema e këtij viti për Festivalin Green 9 është nëna natyrë dhe 7Arte bashkë me Engjëjt e HopeBox kanë diskutuar rreth mjedisit dhe ndryshimeve klimatike dhe kanë vendosur të punojnë më shumë për mbeturinat duke e parë këtë si një nga problemet që është shumë e dukshme në shumë pjesë të vendit, por gjithashtu është një nga problemet të cilat ne mund të merremi lehtësisht edhe si individ. Ka një gjë që të gjithë njerëzit në mbarë botën kanë të përbashkët, dhe kjo është Nëna Natyrë.

Koha po kalon dhe ne duhet të përqendrohemi në mbrojtjen dhe kujdesjen e asaj që na rrethon, në mënyrë që t’na jep gëzim dhe të na bëjë të lumtur.

Mimoza Istrefi (Ambientaliste)

——————-English version:

Make Mitrovica Green Again.

Our planet’s climate has been changing dramatically over the past century. Planet Earth has been warmed by an average of 1 ° C deg in the last century, and although this may not sound like much, this change is of great importance to humans and animals. Because these changes are happening so fast it is really hard for different species to adapt, hence we are facing extinction of different species every day. Our planet also experienced our first climate refugees as many little islands in the pacific ocean are flooded as a result of glaciers melting in the Arctic. This caused that many people were forced to leave their homes and seek refuge in other countries. Wealthy countries such as the US and  China have some the biggest industries that are polluting our environment in massive scale. These countries have not yet shown any action to compensate for damages that are being caused by their actions. Developing countries are the first to experience climate change damages caused by wealthy nations.

Being a new born country in South East Europe,  Kosovo’s economy is relatively low and because of that we also are vulnerable to climate change. Even though Kosovo is a small country, our impact on the environment is quite high. Kosovo has the fifth reservoir of lignite in the world (the lowest quality of coal) and besides that the waste management in Kosovo is still a major environmental problem.  Mitrovica being once known as an industrial city, and one of the most polluted city in the region at the time, now still faces many problems regarding water, air and soil pollution. The Trepça mine is not working at the capacity that it used to work before but the mining waste is still out in the open in the factories that were left behind for over 20 years now. The Sitnica river passes through one of the factories and the waste that was left behind, falls into the river to be later on used by the houses on the other side of the river as irrigation for their gardens.  Ibri river besides being polluted by industrial waste is also polluted by the discharge of waste water into the river. Not only the rivers look bad, but on a hot summer day they smell bad as well and it cannot be used for recreational purposes. The pollution of rivers by mining waste and waste water presents a serious problem for the health of Mitrovica citizens.

Another issue connected with waste is the general waste management in the city of Mitrovica. The lack of trash bins, recycling bins and just management of this sector is hindering the process of becoming a cleaner city.

This year’s theme for the Green festival 9 is mother nature and 7 Arte together with Hope box angels had discussions about the environment and climate change and decided to work more on waste seeing this as one of the problems which is very visible in many parts of the city but also is one of the problems which we can easily tackle individually. There is one thing that all the people around the world have in common, and that is mother nature. The time is ticking and we should focus on protecting and taking care of what surrounds us, gives us joy and makes us happy.

Mimoza Istrefi (Environmentalist)